Δυναμική Υπερηχοκαρδιογραφία (Stress Echo)

Το δυναμικό ηχωκαρδιογράφημα (Stress echo) είναι μια υψηλής διαγνωστικής αξίας, νεότερη, εξειδικευμένη, αναίμακτη και χωρίς ακτινοβολία διαγνωστική μελέτη που επιτρέπει στον καρδιολόγο να εκτιμήσει κατά πόσο υπάρχουν σημαντικές στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες. Οι στενώσεις αυτές αποτελούν εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου, της πάθησης που σχετίζεται με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.

Αποτελεί συνδυασμό του υπερήχου καρδιάς με φόρτιση-άσκηση της καρδίας μέσω κλασικής δοκιμασίας κόπωσης σε κυλιόμενο τάπητα/εργομετρικό ποδήλατο, ή συνηθέστερα, με τη χρήση φαρμάκων που αυξάνουν την συχνότητα και την ένταση συστολής της καρδιάς. Ο ιατρός εξετάζει, ταυτόχρονα, με το ηχοκαρδιογράφημα κατά πόσο η καρδιά λειτουργεί καλά κάτω από συνθήκες φόρτισης. Όταν υπάρχει σοβαρή στένωση σε κάποια στεφανιαία αρτηρία, το τμήμα του μυοκαρδίου που παίρνει αίμα από αυτή δεν αιματώνεται σωστά και δυσλειτουργεί, με τη δυσλειτουργία αυτή να απεικονίζεται στο ηχοκαρδιογράφημα.

• Για τη διερεύνηση του θωρακικού πόνου, της δύσπνοιας της εύκολης κόπωσης.
• Αποσαφήνηση αιμοδυναμικής σημασίας αθηρωματικών στενώσεων ενδιάμεσης βαρύτητας, που συχνά προκύπτουν κατά την κλασική στεφανιογραφία.
• Ασθενείς με ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου, αγγειοπλαστικής ή bypass για εκτίμηση λειτουργικότητας της καρδιάς και έγκαιρη-πρώιμη ανίχνευση νέων στενώσεων.
• Άτομα με παράγοντες κινδύνου εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου (κάπνισμα, σακχαρώδης διαβήτης, αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυξημένη χοληστερίνη, οικογενειακό ιστορικό πρώιμης εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου, χρόνια νεφρική νόσος).
• Ασθενείς με βαλβιδοπάθειες (πχ στένωση αορτικής βαλβίδας) για την ακριβή εκτίμηση της σοβαρότητας και την επιλογή της σωστότερης θεραπείας και του καταλληλότερου χρόνου παρέμβασης.
• Αξιόπιστη προ -εγχειρητική εκτίμηση πριν από μη καρδιολογικές χειρουργικές επεμβάσεις.

Η ταυτόχρονη απεικόνιση της καρδιάς κάτω από συνθήκες φόρτισης καθιστά της εξέταση εξαιρετικά υψηλής διαγνωστικής ακρίβειας. Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας το Stress echo αποτελεί εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου, σε αντίθεση με το κλασσικό τεστ κόπωσης το οποίο χαρακτηρίζεται από μειωμένη αξιοπιστία και αυξημένο ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων.

Ένα επιπρόσθετο στρατηγικό πλεονέκτημα είναι πως η εξέταση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε εξεταζόμενους που δεν μπορούν να ολοκληρώσουν ή να υποβληθούν σε κλασσικό τεστ κόπωσης σε κυλιόμενο διάδρομο (πχ ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά ή ορθοπεδικά νοσήματα, εύκολη κόπωση, κακή φυσική κατάσταση, προχωρημένη ηλικία, κ ά).

Συγκριτικά πλεονεκτήματα της εξέτασης είναι:

• H απουσία ακτινοβολίας. O εξεταζόμενος δεν επιβαρύνεται με τις αθροιστικές και επιβλαβείς συνέπειες της ακτινοβολίας, όπως συμβαίνει στην αξονική στεφανιογραφία ούτε λαμβάνει κάποιο ραδιενεργό φάρμακο, όπως γίνεται στο σπινθηρογράφημα.
• Το σκιαγραφικό φάρμακο που ,πιθανώς, θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια του stress echo δεν είναι τοξικό για τους νεφρούς (όπως συμβαίνει με το σκιαγραφικό της αξονικής στεφανιογραφίας). Ακόμη, δεν απαιτείται ενυδάτωση-λήψη συγκεκριμένων ποσοτήτων υγρών πριν ή μετά το τεστ. Οι δύο αυτές παράμετροι καθιστούν την εξέταση ελκυστική για άτομα με χρόνια νεφρικά νοσήματα.
• Η απουσία ακτινοβολίας και νεφρικής τοξικότητας επιτρέπουν την πραγματοποίηση της εξέτασης όσο συχνά κρίνεται απαραίτητο.
• Αποσαφήνηση αιμοδυναμικής σημασίας αθηρωματικών στενώσεων ενδιάμεσης βαρύτητας που συχνά προκύπτουν κατά την αξονική στεφανιογραφία.
• Μετά το πέρας της εξέτασης, μπορείτε να ακολουθήσετε το καθημερινό σας πρόγραμμα χωρίς περιορισμούς, όπως πιθανώς να σας ζητηθεί μετά από ένα σπινθηρογράφημα.

Το δυναμικό ηχοκαρδιογράφημα είναι μια γενικά ασφαλής, εξέταση ρουτίνας με πολύ μικρή πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών.  Ο εξεταζόμενος συνήθως ανέχεται καλά την εξέταση και μπορεί σε λίγες περιπτώσεις να αναφέρει μια ήπια  ζάλη (1.5%), ναυτία, αίσθημα παλμών/ταχυπαλμία (1.6%) ή/και κεφαλαλγία (1.6%) κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Στη συντριπτική πλειοψηφία οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ήπιες και παροδικές και υποχωρούν εντός λίγων λεπτών μετά τη διακοπή του φαρμάκου και τη χορήγηση αντιδότου. Σοβαρότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι δυνατόν να συμβούν, όπως σε όλες τις δοκιμασίες καρδιακής φόρτισης (π.χ τεστ κοπώσεως, σπινθηρογράφημα, αξονική-αναίμακτη στεφανιογραφία, stress MRI), ωστόσο είναι εξαιρετικά σπάνιες, αφορούν ασθενείς με αιμοδυναμικά σημαντικές στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες και αποτελούν “σύμπτωμα” της στεφανιαίας νόσου που φανερώνεται κατά την εξέταση.

Τοποθετείται ένας μικρός καθετήρας σε μια περιφερική φλέβα στο χέρι και είτε ο ασθενής υποβάλλεται σε άσκηση πάνω σε εργομετρικό ποδήλατο/διάδρομο είτε χορηγούνται φάρμακα, ώστε η καρδιά να λειτουργεί πιο έντονα και πιο γρήγορα. Συνήθως, προστίθεται σκιαγραφικό μέσο που βοηθά στην καλύτερη απεικόνιση της καρδιάς από το υπερηχογράφημα. Επιπλέον, τοποθετείται περιχειρίδα για συνεχή έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, καθώς και ηλεκτρόδια στο θώρακα για την συνεχή καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος.

Η εξέταση διαρκεί  περίπου 30-40 λεπτά. Ο εξεταζόμενος παραμένει για επιπλέον 30 λεπτά μετά το πέρας της εξέτασης στο χώρο αναμονής. Στο τέλος της εξέτασης θα αφαιρεθεί ο φλεβοκαθετήρας και ο εξεταζόμενος μπορεί να ακολουθήσει το καθημερινό του πρόγραμμα χωρίς περιορισμούς.

Η δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία είναι μια ασφαλής εξέταση ρουτίνας. Η διαγνωστική αξιοπιστία και ασφάλεια της εξέτασης προϋποθέτει:

• Να πραγματοποιείται από πιστοποιημένο καρδιολόγο υψηλής εξειδίκευσης και εμπειρίας.
• Παρουσία έμπειρου νοσηλευτικού προσωπικού.
• Χρήση σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού.